Günümüzde pek çok insan evlilik birliğini sonlandırma yoluna gitmektedir. Bu ayrılık süreci bazen ortak alınan bir karar ile, bazen tek tarafın isteği üzerine, bazense iki taraf da boşanmak isterken velayet, mal-mülk gibi konularda anlaşma sağlanamadan gerçekleşmektedir. Her iki tarafın da boşanmayı istediği ve çocukların velayeti, ortak malların kimde kalacağı, nafaka konusu gibi hususlarda eşlerin anlaşma sağlayabildiği boşanma davaları anlaşmalı boşanma olarak nitelendirilebilir.
Anlaşmalı Boşanma Davasının Kabul Edilmesi İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
- Öncelikle; anlaşmalı boşanma davası açabilmek için evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
Aksi takdirde mahkeme tarafından evlilik birliğinin temelden sarsılmış olup olmadığını araştırarak karar verilecektir. Yargıtay’ın yerleşik görüşü bu yöndedir.
- Eşlerin birlikte dava açmaları veya bir eşin açtığı anlaşmalı boşanma davasının diğer eş tarafından kabul edilmesi gerekir.
- Eşler arasında aşağıdaki hususları barındıracak bir protokol hazırlanarak dava açılırken veya ilk duruşmaya kadar mahkemeye sunulması gerekir.
Bu protokolde;
– Çocukların velayetinin kimde kalacağı ve diğer eşin çocukla ne şekilde görüş sağlayacağı (kişisel ilişki) , çocuklara ödenecek nafaka (iştirak nafakası) varsa miktarı,
– Eşe ödenecek nafaka (yoksulluk nafakası) varsa miktarı,
– Ortak malların paylaşımı, ve mal teslim tarihleri
– Maddi-manevi tazminat talep ediliyorsa miktarları ve ödeme tarihleri belirtilmelidir.
– Taraflar arasında anlaşma sağlanan başkaca hususlar varsa (Örneğin kredi borcunu ödeme anlaşması, kira ve aidat ödeme anlaşması gibi) bunlar da protokole yazılır.
– Boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hususunda yapılan düzenleme kanuna aykırı içerik taşımamalıdır ve koşula bağlanmamalıdır.
– Protokolde belirtilen hususlar uygulanabilir olmalıdır.
- Eşlerin duruşmaya bizzat katılması ve aynı anda hakim huzurunda dinlenmeleri gerekir.
Hakim tarafından sunulan protokolün tarafların serbest iradelerini yansıttığı, boşanma isteğinin samimi olduğuna kanaat getirilmelidir.
Boşanma Kararı Ne Zaman Verilir?
Anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra dosyanızın hangi mahkemede görüleceği ve dosya numaranız tarafınıza bildirilecektir. O mahkeme kalemine gidip anlaşma boşanma davası atığınızı ve duruşma gününü yakın tarihe istediğinizi belirtirseniz yakın bir tarihe duruşma günü alabilme ihtimaliniz olabilir. Bu durum mahkemelerin yoğunluuna göre değişir.
Duruşma günü her iki eşin de bizzat duruşmaya katılması gerektiğini belirtmiştik. Şayet yukarıdaki şartlar yerine getirildiyse; hakim ilk duruşmada eşleri dinledikten sonra protokoldeki hususlar uyarınca boşanmaya karar verebilir. Protokolde anlaşılmayan , eksik, hatalı hususların varlığı halinde taraflara/eşlere sorarak iradelerini öğrenip tutanağa geçirerek buna göre karar verebilir.
Boşanma kararının yazılması biraz süre alacaktır. Daha sonra mahkemeden kararı alıp temyiz etmeyeceğinizi belirtmeniz halinde karar kesinleşir ve mahkeme tarafından nüfus müdürlüğüne yazı yazılarak boşanma bildirilir.
Protokole Aykırı Davranılırsa Ne Yapılabilir?
Boşanma kararı ile ayrıca protokolün onanmasına da karar verilir. Artık protokolde belirtilen konular mahkeme kararıyla kabul edilmiş olur. Protokole uyulmaması halinde; aile mahkemesinden protokolün uygulanması istenebilir.
Örneğin; protokol ile bir taşınmazın kadın eş adına tesciline karar verilmiş; ancak süresi geçmesine rağmen halen bu işlem yapılmadıysa kadın eş aile mahkemesinden tapu iptal ve tescil talebinde bulunabilir. Yine aynı şekilde protokole dayalı alacağın tespiti, protokolün yerine getirilmesinin sağlanması gibi talepler de aile mahkemesine açılacak dava ile talep edilebilecektir.