Maaş haczi,borç tahsil edilirken kullanılan hem kolay hem de uygulamada sıklıkla karşılaşılan bir icra işlemidir. Bu sebeple üzerine konuşulması gereken bir konu olduğunu düşünüyorum.
Maaş Haczi, İİK 83.maddede düzenlenmiştir. Maaş haczinin gerçekleştirilebilmesi için takibin kesinleşmiş olması şarttır. Alacaklı, takip kesinleştikten sonra icra dairesinden borçlunun maaşına haciz konulmasını talep eder. Talep üzerine dosyayı inceleyen icra müdürü maaşınıza haciz konulmasına karar verebilir. Ancak buna bir sınırlandırılma getirilmiştir. Kişinin rızası olmadan maaşının ¼ ünden fazlası hiçbir şekilde kesilemeyecektir. Bu durumda akla gelebilecek olan soru kişinin maaşının tümüne haciz konulması için rıza verip veremeyeceğidir. Borçlunun rızası var ise maaşın tamamı da haciz edilebilir. Aksi takdirde borçlunun maaşının sadece ¼’üne haciz konulabilir.
Hakkınızda başlatılan birden çok icra takibi var ise ve alacaklıların hepsi maaş haczi talep etmiş ise ; maaşınızın ¼’ü haczedilecek ve alacaklılar sıraya girip sıra ile borçlarını bu meblağ ile tahsil edecekler.
Uygulamada maaş haczi ile ilgili karşılaşılan sorun; emekli maaşına haciz konulup konulamayacağı ile ilgilidir. Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasasının 93. Maddesiyle bu kurumdan alınan emekli maaşları artık haczedilemiyor. Buna göre Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu Ve BAĞ-KUR, SGK olarak tek bir çatı altında birleştirildiğinden bu kurumlardan alınan maaşların hacizleri istisnai haller hariç mümkün değildir.
5510 Sayılı Kanun’un 90 vd. maddeleri emekli aylıklarına ancak nafaka ve SGK prim borçları sebebiyle haciz uygulanabileceğini, bunun dışındaki alacaklar sebebiyle bloke veya haciz uygulanamayacağını düzenlemiştir. Bu haciz ise yine emekli maaşının ¼’ini geçememektedir.
Diğer bir husus ise emekli maaşına haciz konulabilmesi konusunda rıza gösterilmiş olmasıdır. Eğer tek taraflı olarak emekli maaşınıza haciz konulabilmesine yönelik bir beyanda bulunmuş iseniz haciz mümkün hale gelir ancak bu rızanın hiçbir şarta bağlanmaması gerekmektedir. Yargıtay uygulamalarınca, takip kesinleştikten sonra, haciz sırasında bu konuda verilen muvafakatname geçerli bir rıza olarak kabul edilmektedir.
Uygulamada maaş haczine yönelik ikinci sıkıntı ise banka hesabına yatan maaşın banka tarafından tamamının kesilmesidir. Haciz tehdidi altında olan kişi banka ki hesabının maaş hesabı olduğunun bankaya bildirmelidir.
Av. Müge UYGUN GÜN